اداره کل دامپزشکی استان کرمان

کلمات کلیدی: سواد سلامت، بیماریهای زئونوز، دامپزشکی

   اصطلاح سواد سلامت بهداشتی به مفهوم یک مهارت شناختی و به عنوان مساله ‌ای مهم و تأثیرگذار در نظام مراقبت سلامت است که نخستین بار در سال ۱۹۷۴ میلادی، در یک میزگرد آموزشی در مورد آموزش بهداشت، مطرح شد و از آن زمان تاکنون این مفهوم در موارد متعددی از سوی سلامت، مورد بحث قرار گرفته است.

   سازمان بهداشت جهانی، از موضوع سواد سلامت، به‌ عنوان یکی از مهم ‌ترین شاخص‌ های سلامت در کشورها یاد کرده و از کشورها خواسته است که به این مهم توجه کافی داشته باشند، به همین دلیل، کشورهایی که دارای نظام سلامت کارآمد هستند، برای افزایش سطح سواد سلامت مردم، سیاستگذاری می‌ کنند و برنامه دارند.

   به نظر می ‌رسد با توجه به اهمیت موضوع سواد سلامت، متولیان سلامت از جمله فعالان حیطه دامپزشکی در تمام کشورها باید برنامه ‌های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت برای این مهم طراحی کنند و با یاری رسانه‌ ها در مسیر افزایش سطح سواد سلامت مردم بکوشند.

  سواد سلامت توانایی خواندن و درک اطلاعات سلامت با هدف قضاوت و انتخاب درست در راستای ارتقای سلامت است، به زبان ساده تر یعنی این که بتوانیم از آموخته های مفاهیم سلامت در راستای خودمراقبتی و ارتقای سلامت استفاده کنیم. سواد سلامت در واقع مجموعه ‌ای از دانسته ‌ها و آگاهی ‌ها است که برای تمام افراد جامعه، از یک شهروند عادی گرفته تا یک متخصص در این حوزه، ضروری است. این مجموعه آگاهی ‌ها کمک می ‌کنند تا تک‌ تک افراد جامعه و در نهایت کل یک جامعه زندگی سالم ‌تری را تجربه کنند.

  نکته قابل توجه در این زمینه این است که در ایران کسی تاکنون از سواد سلامت مردم در زمینه های دامپزشکی و رفتار مرتبط با سلامت افراد تحقیق جامعی انجام نداده است و این مساله از دید پژوهشگران دور مانده است.

  از آنجا که مهمترین راه پیشگیری از بیماریهای زئونوز، افزایش آگاهی مردم درخصوص این بیماری ها، از طریق آموزش راه های ابتلا، روش های پیشگیری، علائم بیماری و درمان است لذا توجه به میزان سواد سلامت افراد در این زمینه از تعیین کننده های بسیار مهم این حیطه به شمار می رود.

  از دیدگاه کلی ‌تر می ‌توان توانایی ‌های لازم در کسب سواد سلامت مردم در حیطه دامپزشکی را به سه گروه به ترتیب زیر تقسیم بندی کرد:

1- توانایی خواندن فرم‌ های برچسب ‌های مواد غذایی از جمله بسته بندی های مرغ و گوشت و مواد پرتئینی و مواد لبنی

2- برچسب و پیوست‌ های الصاقی داروهای دامپزشکی و سایر اطلاعات نوشتاری مربوط به نحوه مصرف دارو و مدت زمان پرهیز گوشت و شیر

3. توانایی درک اطلاعات نوشتاری و شفاهی که از طرف دامپزشک ارائه شده و همچنین توصیه های ارائه شده توسط سازمان دامپزشکی و بروشورها و پوسترهای توزیع شده در بین افراد جامعه در خصوص پیشگیری و رعایت نکات بهداشتی

4. توانایی عمل کردن بر اساس دستورالعمل ‌های مربوط به برنامه‌ های دارویی و مراقبت ‌های توصیه شده در خصوص اهمیت بیماری های مشترک

اینها تنها نمونه‌ هایی از استانداردهای سواد سلامت هستند که به شکل فردی و اجتماعی باید مد نظر قرار گیرند تا سطح سلامت یک جامعه ارتقاء پیدا کند.

امیدواریم که با پیگیری و توجه بیش از پیش به سواد سلامت مردم در زمینه دامپزشکی در ارتقا سطح سواد سلامت مردم گام موثری برداشته شود.

Refrences:

1- Adler, N. E., & Ostrove, J. M. (1999), Socioeconomic status and health: what we know and what we don't, Annals of the New York academy of Sciences, 896(1), 3-15.

3- Baker, D. W., Williams, M. V., Parker, R. M., Gazmararian, J. A., & Nurss, J. (1999) , Development of a brief test to measure functional health literacy, Patient education and counseling, 38(1), 33-42.

3-Paige, S. B., Malavé, C., Mbabazi, E., Mayer, J., & Goldberg, T. L. (2015) , Uncovering zoonoses awareness in an emerging disease ‘hotspot’, Social Science & Medicine, 129, 78-86.

 

  نقش سواد سلامت بهداشتی مردم در بهره مندی از خدمات دامپزشکی

نام و نام خانوادگی نویسندگان: راضیه طغرلی^{* 1}، پویا امجدی ²، فاطمه موحدی³

1- دکتری عمومی دامپزشکی، مسئول آموزش شبکه دامپزشکی شهرستان بافت، اداره کل دامپزشکی استان کرمان، شماره تماس: ، شماره تماس محل کار: 03442423710، شماره فکس: 03442420120،

2- دکتری عمومی دامپزشکی، رئیس شبکه دامپزشکی شهرستان بافت، اداره کل دامپزشکی استان کرمان، شماره تماس: ، شماره تماس محل کار: 03442423710، شماره فکس: 03442420120،

3- دکتری عمومی دامپزشکی، مسئول نظارت شبکه دامپزشکی شهرستان بافت، اداره کل دامپزشکی استان کرمان، شماره تماس: ، شماره تماس محل کار: 03442423710، شماره فکس: 03442420120، آ

^*آدرس نویسنده مسئول: استان کرمان، شهرستان بافت، خیابان پاسداران، کوچه 7، پلاک 2