• 1399/07/27 - 10:46
  • تعداد بازدید : 551
  • زمان مطالعه : 2 دقیقه

پوکی استخوان یا استئوپروز Osteoporosis

به معنی کم شدن تراکم استخوان است که بدنبال آن قدرت استخوان کم شده و شکننده میشود و شکننده شدن استخوان موجب میشود احتمال بروز شکستگی در آن بیشتر شود. پوکی استخوان معمولاٌ بتدریج پیشرفت میکند و هیچ علامتی از خود بروز نمیدهد تا وقتی که شکستگی بوجود میاید.

پوکی استخوان یا استئوپروز میتواند در هر استخوانی از بدن ایجاد شود ولی معمولا در ستون مهره، لگن، مچ دست و دنده ها بیشتر دیده میشود

جنس استخوان چیست؟

 بافت استخوان از دو قسمت تشکیل شده است:

1- داربست سه بعدی شبکه مانند از جنس پروتئین که به آن ماتریکس میگویند.

2- رسوب کلسیم بر روی این داربست پروتئینی در قالب مولکول های هیدروکسی آپاتیت

هورمون های بدن بر روی پدیده جذب و تولید مداوم استخوان تاثیر دارند.( هورمون زنانه استروژن و هورمون مردانه تستوسترون و هورمون پاراتیروئید) در این بین استروژن بیشترین تاثیر را دارد. زمینه های ژنتیکی و تفاوت های فردی هم در جذب و تولید استخوان و در نتیجه نهایی آن یعنی قدرت و تراکم استخوان تاثیرگذار است.

پوکی استخوان یا استئوپروز چه اهمیتی دارد ؟

مهمترین اهمیت پوکی استخوان در عارضه اصلی آن یعنی شکستگی است.

از هر دو خانم با سن بالای ۶۵ سال یکی دچار شکستگی ناشی از پوکی استخوان میشود. این نسبت در مردان با همین سن یک به پنج است.

علائم پوکی استخوان یا استئوپروز چیست؟

پوکی استخوان یا استئوپروز در شروع تا سالها بدون هیچ علامتی است.

مهمترین علامت پوکی استخوان درد است و این درد وقتی ایجاد میشود که استخوان دچار شکستگی میگردد.

تشخیص پوکی استخوان چگونه است؟

پوکی استخوان یا استئوپروز در بسیاری اوقات در یک رادیوگرافی ساده دیده میشود.( وقتی پوکی استخوان در رادیوگرافی قابل تشخیص است هنگامی است که بیش از سی درصد تراکم استخوان از دست رفته است).

امروزه برای سنجش تراکم استخوان بیشتر از روش Dual-energy X-ray  DXA استفاده میشود. در این روش که انجام آن حدود ۱۵-۵ دقیقه طول میکشد بیمار در معرض دوز های پایینی از اشعه ایکس قرار میگیرد.

چه کسی باید تست تراکم استخوان بدهد؟

افراد زیر باید برای بررسی میزان تراکم استخوان به توسط روش DXA بررسی شوند.

  • همه زنان یائسه زیر سن ۶۵ سال که ریسک های ابتلا به پوکی استخوان را دارند
  • همه زنان مسن تر از ۶۵ سال
  • همه زنان یائسه که دچار شکستگی شده اند.

چه عواملی منجر به پوکی استخوان میشوند؟

1-پیری

2- ژنتیک

3- تغذیه

4 -دارو

5- عادات

6-بیماری ها

 در بیماری های زیر احتمال پوکی استخوان بیشتر است:

  • بیماری گوارشی منجر به سوء جذب مانند بیماری سلیاک، بیماری های التهابی روده و عدم تحمل به لاکتوز
  • سطح پایین تستوسترون در مردان
  • آمنوره (قطع عادات ماهانه در زنان)
  • وجود بیماری مزمن مانند روماتیسم مفصلی یا بیماری لوپوس یا نارسایی مزمن کبد
  • کم کاری غده تیروئید
  • بی حرکتی طولانی مدت مانند کسی که سکته مغزی کرده است
  • پرکاری غده پاراتیروئید
  • سرطان سینه در زنان و سرطان پروستات در مردان
  • بی اشتهایی عصبی

پوکی استخوان چه ارتباطی با بیماری های دیگر دارد؟

پوکی استخوان یا استئوپوروز ممکن است بدنبال ابتلا به بیماری های دیگری ایجاد شده باشد. مهمترین این بیماری ها عبارتند از:

1-آسم

بیماران مبتلا به آسم در خطر ابتلا به پوکی استخوان بخصوص در ستون مهره هستند.

2- دیابت

در مبتلایان به دیابت نوع یک به علت کم بودن سطح انسولین دچار کاهش تراکم استخوان میشوند.

3- روماتیسم

در مبتلایان به روماتیسم بخصوص آرتریت روماتوئید احتمال پوکی استخوان بیشتر است.

 

گردآوری و تنظیم: مژگان عبدالحسین زاده

(عضو کمیته ارتقاء سلامت کارکنان اداره کل دامپزشکی استان کرمان)

 

 

  • گروه خبری : آموزش و ترویج
  • کد خبر : 256784
کلمات کلیدی

نظرات

0 نظر برای این مطلب وجود دارد

نظر دهید

لینک کوتاه