اداره کل دامپزشکی استان کرمان

تا 28 فوریه 2018تعداد موارد انسانی ابتلا به MERS-CoVدر دنیا 2182گزارش شده است که از این تعداد779مورد منجر به فوت گردیده است. همچنین ازتعدادکل موارد ابتلا بهMERS-CoV در جهان،80درصد آنها در عربستان به وقوع پیوسته است.(Hui,2018:2)

نتایج مطالعات، تیتر سرمی مثبت ناشی از اینویروس را در شتر تایید می نماید. در مطالعه ای که توسط موسسه ملی بهداشت (NIH) و محققین دانشگاه ایالت کلرادو انجام گردید شواهدی ازمخزن بودن شتر تک کوهانه به MERS-CoV ارائه شد. در جاهایی که توالی کامل ژنوم MERS-CoV از شتر های تک کوهانه در دسترس است ژنوم ها شباهت زیادی به MERS-CoV جدا شده از انسان دارند و این یعنی ویروسی یکسان می تواند شتر و انسان را آلوده کند.(Haagmans,2014:144;Alagaili,2014:3; Hemida,2014:1234)

مطالعات نشان داده اند کهترشحات بینی و چشم شتر های جوان دارای میزان ویروس بالایی می باشند و قابلیت بیماری زایی به انسان را دارند. بچه شتر های زیر یکسالمیزان آنتی بادی کمتری علیه بیماریMERS نسبت به بچه شتر های بزرگتر دارند.(Alagaili,2014:4;Hemida,2014:1233)همچنین مشاهدات نشان داده اند که اوج همه گیری بیماری MERS همزمان با شروع از شیر گیری و شروع اسهال در بچه شتر ها می باشد. (Gossner,2014:8)

در مطالعات انجام شده افزایش میزان گردش ویروسMERS-CoV در میان شتر های تک کوهانه در طول فصل های سرد سال اثبات شده است که این بقای کروناویروس در بیرون از بدن میزبان را نشان می دهد.(VanDoremalen,2013:3)این دوره با پیک زایش شتر تک کوهانه نیز همراه می باشد. همچنین مطالعه ای در عربستان نشان می دهد که عفونت MERS-CoV در شتر تک کوهانه از یک الگوی فصلی پیروی می کند بطوریکه شیوع ویروس یک الگوی کاهشی در فصل تابستان و یک الگوی افزایشی در فصل زمستان دارد.(Kasem,2018:4)

طی مطالعات و بررسی های انجام شده در ارتباط با میزان شیوع سرولوژی و آنتی ژنی ویروسMERS-CoVدر کشورهای مختلف و ایران، نتایج به این شرح می باشند:

شیوع سرولوژی MERS-CoVدرجمعیت شتر های عراق 80درصد گزارش شده است. مطالعات در کشور های آفریقایی از جمله مصر، اتیوپی و نیجریهمیزان آلودگی را با شیوع بالا گزارش کرده اند ولی شیوع سرولوژیدر تونس و جزایر قناری به ترتیب 54درصد و 14 درصد گزارش شده است.(Perera, 2013:6;Reusken,2014:4)

در مطالعات انجام شده در سال 2014 در قطرشیوع آنتی ژن MERS-CoV را 7/35 درصد و 7/41 درصد گزارش کرده اند.(Haagmans,2014:144;Reusken,2014:5)

در سال 2014 در مصر شیوع آنتی ژنی MERS-CoV بررسی شد و میزان شیوع MERS-CoV در شتر تک کوهانه در این کشور 6/3 درصد گزارش گردید. همچنین این مطالعه نشان داد که MERS-CoV جداشده از شتر تک کوهانه از نظر ژنتیکی به MERS-CoV جدا شده از انسان شباهت زیادی دارد. (Chu,2014:1049)

در سال 1397 طی مطالعه ای که توسط خلیلی و همکاران در ایران انجام شد، میزان شیوع آنتی ژنی پن کرونا ویروس در دو استان آذربایجان شرقی و استان کرمان بررسی گردید. این مطالعه نشان داد که میزان شیوع آنتی ژنی پن کرونا ویروس در استان آذربایجان شرقی 02/2 درصد (4 نفر شتر از 70 نفر شتر) و در استان کرمان 51/1 درصد (3 نفر شتر از 128 نفر شتر) می باشد. (خلیلی،52:1397)

در نتیجه گیری نهایی این مطالعه مشخص گردید که دربیماری مرس کروناویروس  شتر های تک کوهانه عربی می توانند به عنوان مخزن ویروس عمل کنند. این بیماری در انسان همراه با کشندگی بالا می باشد درحالیکه در شتر معمولا بدون علائم یا همراه با علائم خفیف تنفسی می باشد. میزان دفع ویروس وابسته به سن و فصل سال می باشد بطوریکه دفع ویروسدر بچه شتر های زیر یکسال نسبت به بچه شتر های با سن بالاتر بیشتر است و همچنین میزان دفع ویروس در فصول سرد سال بیشتر می باشد که این موضوع باید در نمونه گیری از این بیماری در شتر و همچنین در تفسیر نتایج آزمایشگاهی مد نظر قرار داده شود.

منابع:

خلیلی، ح. (1397)،ردیابیPan-coronavirus  در ترشحات تنفسی شتر در ایران. کرمان: دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید باهنر کرمان،52 .

Alagaili, A. N., T. Briese, et al. (2014). Middle East respiratory syndrome coronavirus infection in dromedary camels in Saudi Arabia. MBio,Vol.15 No 2.

Chu, D. K., L. L. Poon, et al. (2014). MERS coronaviruses in dromedary camels, Egypt. Emerging infectious diseases,Vol.20 No6.

Gossner, C., N. Danielson, et al. (2014). Human–dromedary camel interactions and the risk of acquiring zoonotic Middle East respiratory syndrome coronavirus infection. Zoonoses and public health.,Vol.49 No1.; 

Haagmans, B. L., S. H. Al Dhahiry, et al. (2014). Middle East respiratory syndrome coronavirus in dromedary camels: an outbreak investigation. The Lancet infectious diseases,Vol.14 No2.

Hemida, M. G. (2014). MERS Coronavirus in Dromedary Camel Herd, Saudi Arabia.Emerging Infectious Disease journal-CDC,Vol.20 No7.

Hui, D. S., E. I. Azhar, et al. (2018). Middle East respiratory syndrome coronavirus: risk factors and determinants of primary, household, and nosocomial transmission. The Lancet Infectious Disea.,Vol.18 No8

Kasem, S., I. Qasim, et al. (2018). The prevalence of Middle East respiratory Syndrome coronavirus (MERS-CoV) infection in livestock and temporal relation to locations and seasons. Journal of infection and public health,Vol.11 No6.

Perera, R., P. Wang, et al. (2013). Seroepidemiology for MERS coronavirus using microneutralisation and pseudoparticle virus neutralisation assays reveal a high prevalence of antibody in dromedary camels in Egypt. Eurosurveillance,Vol.18 No36.

Reusken, C., E. Farag, et al. (2014). Middle East respiratory syndrome coronavirus (MERS-CoV) RNA and neutralising antibodies in milk collected according to local customs from dromedary camels, Qatar, April 2014. Eurosurveillance,Vol.19 No23.

Van Doremalen N, Bushmaker T, Munster V.( 2013) Stability of Middle East respiratory syndrome coronavirus (MERS-CoV) under different environmental conditions. Eurosurveillance,Vol.18 No38.

Zaki, Ali M., et al. (2012)Isolation of a novel coronavirus from a man with pneumonia in Saudi Arabia. New England Journal of MedicineVol.367 No19 .

 

 

مروری بر اپیدمیولوژی بیماری مرس کروناویروس (MERS-Coronavirus) در شتر

نام و نام خانوادگی نویسندگان: حیدر خلیلی بگلوی^*1، فیروزه زارع پور²

1. دکتری تخصصی بیماریهای داخلی دامهای بزرگ،کارشناس مبارزه با بیماری های دامی شهرستان نرماشیر، اداره کل دامپزشکی استان کرمان، شماره تماس: 09141105200 ، شماره تماس محل کار : 03444270700، پست الکترونیکی:Dr.khalilihaeydar@yahoo.com

2. دکتری عمومی دامپزشکی،کارشناس نظارت بر فرآورده های خام دامی شهرستان بم ، اداره کل دامپزشکی استان کرمان، شماره تماس: 09131446881، شماره تماس محل کار:03444213744، پست الکترونیکی: firoozeh.zarepour@yahoo.com

^*آدرس نویسنده مسئول: استان کرمان، شهرستان بم، خیابان مطهری، کوچه 7